Mineralen determineren; Niet altijd even makkelijk

Geplaatst op 23-11-2018 door Ibe van Oort

Mineralen determineren; Niet altijd even makkelijk

Hoewel ik eigenlijk een vervolg wou maken op Fake mineralen doormiddel van Fake fossielen heb ik besloten dit te bewaren voor een andere keer wegens gebrek aan eigen foto’s over het onderwerp. In plaats hier van wil ik het hebben over de identificatie van mineralen en dan in het bijzonder de groepen die niet altijd even makkelijk zijn…. De meeste mineralen verzamelaars beginnen het verzamelen doordat ze bijvoorbeeld zelf een steen vinden of kopen. En in dat geval koop of neem je het mee omdat je het gewoon mooi vindt. Maar als je meer stenen begint te kopen en te vinden begin je je meestal af te vragen WAT IS DIT??? Het proces van de identificatie die hier op eindigt noemen wij determinatie. De enige manier waarop je stenen leert herkennen is door er veel mee bezig te zijn en door goed te kijken, natuurlijk moet je de eigenschappen ook leren kennen. Je begint met het simpelweg vergelijken van mineralen. Hierbij moet je in gedachten houden dat de kristalvorm, glans, breuk en streepkleur van belang zijn. Vaak zijn er mineralen gidsjes op het internet waarmee je een heel eind kunt komen. Er zijn altijd groepen waar het voor de amateur niet te doen is om te bepalen wat, wat is. Een aantal van deze groepen volgen in de stukjes hier onder.

Pyroxeen-groep

Om eens te beginnen met deze groep, de Pyroxeen groep. Er zijn een aantal mineralen uit deze groep die nog prima te onderscheiden zijn zoals het mineraal Augiet en jadeiet. Inderdaad het voornaamste jade mineraal is ook een pyroxeen. (De goedkopere vorm van jade is nefriet maar deze valt niet onder de pyroxeen groep.) Echter zijn dit uitzoneringen bij de meeste pyroxeen-groep mineralen zal je röntgenanalyse of dergelijke technieken nodig hebben om de mineraal-soort te definiëren.

Mica-Groep

De mica-groep ook echt iets waar je helemaal gestoord van kan worden! Er zijn een hele hoop mica mineralen maar slechts 3 zou je zonder enige specialistische technieken kunnen onderscheiden. Dit zijn muscoviet, biotiet en lepidoliet daarnaast heb je ook nog een groene variant van muscoviet en dit is fuchsiet.

Apatiet-Groep

In tegenstelling tot wat veel mensen denken is apatiet niet een mineraal maar zijn het drie nauw verwante mineralen. Je hebt Fluorapatiet Ca₅(PO₄)₃F Chloorapatiet Ca₅(PO₄)₃Cl en Hydroxyapatiet Ca₅(PO₄)₃OH. Tussen deze mineralen kunnen ook weer mengkristallen optreden wat het zeer complex maakt. Ook worden deze mineralen verwerkt als edelsteen en is het een erts voor Fosfor.

Granaat-Groep

De meeste granaten zijn op zich prima te determineren maar in sommige gevallen ontstaan er mengkristallen en als dit het geval is word het ook bij granaten erg ingewikkeld om te bepalen wat iets is. Hier beneden is zo’n mengkristal weergegeven.

Fyliet - Fosteriet series

Een mineraal wat voor iedereen duidelijk lijkt te zijn is olivijn of wel (Mg,Fe)₂SiO₄maar ook hier zit het weer iets ingewikkelder dan gedacht. Olivijn zit namelijk tussen de mineralen fyaliet en fosteriet in wat betreft chemische en mineralogische samensteling. Daarbij is fosteriet het magnesiumrijke uiteinde en fyaliet het ijzerrijke uiteinde. Tussen deze mineralen is het onderscheid eveneens erg lastig. En de hoeveelheden ijzer en magnesium kunnen ook weer variëren.