Alles over kwarts

Alles over kwarts

Alles over Kwarts

Na de vorige keer alles over chalcedoon is het nu tijd voor alles over kwarts, want chalcedoon is nu eenmaal een variant van kwarts. SiO2 of Kwarts is een silicium oxide. Kwarts ontstaat als er bij een vulkaan een gesmolten silicaat massa ophoopt en stolt. Het is een zeer belangrijk mineraal in felische stollingsgesteenten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan graniet, rhyoliet en granofier. De grotere kwarts kristallen ontstaan als het water invloed krijgt tijdens de groei van het mineraal. Het mineraal kwarts beslaat +/- 17 % van het aardoppervlak, onder andere in de boven genoemde gesteenten. En ook in zand, grind, massieve vorm enzovoort. Kwarts heeft vele polymorfe vormen (het zelfde mineraal met een andere kristalstructuur) dit zijn:

• A kwarts (Trigonaal) de meest voorkomende en bekende kwarts ook wel beschouwd als gewoon kwarts.
• Cristobaliet (Tetragonaal) een synoniem is A cristobaliet
• β-Cristobalite (Isometrisch)
• Keatiet (Mag niet gebruikt worden omdat het alleen syntetisch bekend is en dus geen mineraal)
• Trydimiet           (Trieklien)
• Coesiet              (Monoklien)
• Stishoviet           (Tetragonaal)
• Móganite            (Monoklinisch)
• Seifertite             (Orthonombisch)

Naast Polymorfe vormen heeft kwarts ook macrokristallijne varianten te noemen:

• Amethist
• Ametrien
• Avonturijn
• Bergkristal
• Blauwkwarts
• Citrien
• Ijzerkwarts
• Melkkwarts (massieve kwarts)
• Rookkwarts
• Morion (Gitzwarte rookkwarts)
• Kattenoog
• Tijgeroog
• Tijgerijzer
• Valkenoog
• Praas
• Prasioliet (groen)
• Rozenkwarts
• Rutielkwarts (Bergkristal of melkkwarts met insluitingen van rutielnaalden)

En om toch maar weer even in herhaling te vallen, er zijn ook cryptokristallijne varianten zoals vorige week genoemd:

• Chalcedoon
• Chroom-chalcedoon
• Agaat
• Carneool
• Chrysopraas
• Heliotroop
• Onyx
• Sardonyx
• Vuursteen/flint
• Pietersiet
• Jaspis (Mogelijk een aparte groep)

Om eens wat in te zoomen op enkele macrokristallijne kwarten te beginnen bij:

Bergkristal

Bergkristal is de naam voor transparante kwarts, het is de meest algemene vorm van kwarts en komt overal ter wereld voor. Het is dan ook al bekend voor de oudheid. In de romeinse tijd echter werd het commercieel toegepast en daarvoor kreeg het de naam - versteend ijs – maar zoals inmiddels wel bekend is het gewoon kwarts SiO₂.

Amethist

Amethist is misschien wel het meest bekende mineraal van allemaal, het is de paarse kleurvariant van kwarts. De kleur ontstaat door verontreinigingen van ijzer en titaan in het kristalrooster. Amethist is zo bekend omdat het veel gevonden word en daarnaast is het erg hard. Hierdoor is het gemakkelijk te verwerken in edel en in sierstenen. In mijn blog Alles over kwarts ga ik dieper in op de detalis. Ook is er natuurlijk meer kwarts te vinden in de webshop zie daarvoor Link, Link, Link en Link.

Citrien

Citrien is een variant van kwarts het vormt zich net als amethist in magmatische gesteenten en hydrothermale vens. Als amethist na zijn vorming wordt blootgesteld aan een tempratuur van 300 tot 400 graden dan krijg je citrien. Omdat dit zo “ betrekkelijk eenvoudig “ in elkaar zit word er nog al eens wat amethist gebrand. Hierdoor krijg je dus onnatuurlijke/nagemaakte citrien, als slechts de helft van een kristal word blootgesteld aan hoge tempraturen dan word ook maar de helft oranje citrien. En de andere helft blijft paars. Dit gebeurd “ in de natuur “ slechts heel zelden, de stenen die dit ondervinden worden ametrien genoemd.

Rozenkwarts

Rozenkwarts is kwarts die vervuild is door titanium en magaan, deze elementen geven het zijn kleur. De kleur hangt af van hoeveel titanium en magaan er aanwezig zijn en kan variëren van bijna doorzichtig tot donker roze.

Rookkwarts

Het mineraal rookkwarts is een bruine tot zwarte variant van kwarts. Het ontstaat wanneer kwarts wordt vervuild door aluminium met een daarbij horende ioniserende straling. Morion is de naam voor de gitzwarte rookkwarts.

Prasioliet

Prasioliet is misschien wel de minst bekende variant van kwarts, prasioliet is de groene variant. Net als bij citrien is prasioliet een hitte variant van amethist. Maar het is veel zeldzamer. Waar de meeste amethist oranje kleurt word er een enkeling groen. De naam betekend letterlijk ui-groen gekleurde steen. Prasioliet is mede door zijn zeldzaamheid een zeer geliefde edelsteen het word facet geslepen om tot het beste/duurste resultaat te komen.

Volgende week Fossielen en mineralen zoeken in de hohenlimburger kalkwerde.